استانبول به عبارتی روح ترکیه است؛ شهری با جمعیتی حدود 15 میلیون نفر که همیشه بیدار و شلوغ است و فضایی صمیمی، گرم و پر هیاهو دارد. همانطور که پاریس قلب تپنده فرانسه است میتوان گفت که استانبول برای ترکیه نیز نقش قلب تپنده را دارد.
این شهر با قدمتی در حدود 2500 سال از سری شهرهای مهم، اصیل و قدیمی در جهان است که برهههای تاریخی بیشماری را به خود دیده است. استانبول در جهان باستان قسطنطنیه نامیده میشد و دارای تاریخ پرفراز و نشیبی بود که همین باعث جذابیت این شهر هم از نظر معماری و فرهنگی شده است. تا جایی که برخی استانبول را پایتخت فرهنگی اروپا مینامند.
از طرفی به دلیل تنگه یا پل بسفر یا بغاز که ارتباط دهنده دو قاره آسیا و اروپا است استانبول به شهری میان دو قاره تبدیل شده که از فرهنگ، تاریخ، معماری و حتی سبک زندگی هر دو قاره بهره برده و هر ساله گردشگران بسیاری را از سراسر جهان از جمله ایران به خود جذب میکند.
اما هر شهری برای خود داستانی دارد و هر داستانی شنیدنی است؛ استانبول نیز از این قاعده مستثنی نیست.
تاریخچه شهر استانبول
استانبول از دوران روم باستان به یادگار مانده است و این میراث پس از روم باستان به خاندان سلطنتی عثمانی به ارث رسید و از سال 1930 به بعد رسماً استانبول نام گرفت. تا قبل از آن این شهر نامهای متعددی از جمله قسطنطنیه و کنستانتین داشت. در قرون وسطی قسطنطنیه بزرگترین و ثروتمندترین شهر اروپا بود!
در ادامه برخی از دوره های مهم این شهر را بازگو خواهیم کرد:
بیزانس در سال 300 بخشی از امپراتوری روم شد؛ در این مدت امپراتور روم، کنستانتین بازسازی کل شهر را با هدف برجسته سازی شهر به عهده گرفت. او بناهایی همانند آثار تاریخی موجود در شهر روم، به این شهر اضافه کرد. در سال 330 این شهر را پایتخت کل امپراتوری روم اعلام کرد و نام قسطنطنیه را بر روی آن گذاشت.
پس از مرگ امپراتور تئودوسیوس اول در سال 395، قسطنطنیه پایتخت امپراتوری بیزانس شد. به عنوان بخشی از امپراتوری بیزانس، قسطنطنیه بر خلاف هویت سابق خود در امپراتوری روم، کاملاً یونانی شد. از آنجا که قسطنطنیه در مرکز دو قاره بود به مرکز تجارت، فرهنگ و دیپلماسی تبدیل شد و رشد چشمگیری را به همراه داشت.
بسیاری از برجسته ترین آثار تاریخی شهر استانبول همچون ایاصوفیه در بازسازی شهر پس از سال 532 ساخته شد و قسطنطنیه مرکز کلیسای ارتدوکس یونانی شد. صدها سال، نیروهایی از سراسر خاورمیانه به این شهر حمله کردند.
در سال 1261، در بحبوحه آشفتگی ها، امپراتوری نیکه قسطنطنیه را پس گرفت و به امپراتوری بیزانس بازگردانده شد. تقریباً در همان زمان، ترکان عثمانی شروع به فتح شهرهای اطراف قسطنطنیه کردند و عملاً آن را از بسیاری از شهرهای همجوار خود جدا کردند.
پس از تضعیف قابل ملاحظه، قسطنطنیه پس از 53 روز محاصره به طور رسمی توسط عثمانی ها به رهبری سلطان محمد فاتح در سال 1453 فتح شد. در حین محاصره، آخرین امپراتور بیزانس، کنستانتین یازدهم، هنگام دفاع از شهر خود جان باخت. تقریباً بلافاصله قسطنطنیه پایتخت امپراتوری عثمانی اعلام شد و اسلامبول (شهر اسلام) خوانده شد. در حقیقت، قسطنطنیه تا سال ۱۴۵۳ پایتخت امپراتور روم شرقی محسوب میشد.
سلطان محمد فاتح با در دست گرفتن کنترل شهر به دنبال تجدید شهر استانبول بود. او بازار بزرگ (یکی از بزرگترین بازارهای سرپوشیده جهان) را ایجاد کرد و ساکنان ارتدوکس کاتولیک و یونانی فراری را بازگرداند. وی علاوه بر این خانواده های مسلمان، مسیحی و یهودی را برای ایجاد جمعیت مختلط به آنجا آورد. سلطان محمد همچنین ساخت بناهای معماری، مدارس، بیمارستان ها، حمام های عمومی و مساجد بزرگ شاهنشاهی را آغاز کرد.
از سال 1520 تا 1566، سلیمان باشکوه امپراتوری عثمانی را تحت کنترل داشت و دستاوردهای هنری و معماری زیادی به وجود آورد که این شهر را به یک مرکز بزرگ فرهنگی، سیاسی و تجاری تبدیل کرد.
در اواسط دهه 1500 جمعیت آن تقریباً به 1 میلیون نفر رسید. امپراتوری عثمانی استانبول را اداره کرد تا اینکه در جنگ جهانی اول توسط متفقین شکست خورد و اشغال شد. پس از جنگ جهانی اول و سال ها مبارزه به رهبری آتاتورک علیه نیروهای اشغالگر، جمهوری ترکیه در سال 1923 متولد شد و مرکز آن به استان آنکارا منتقل شد.
اما استانبول تا به امروز به طور چشمگیری به گسترش خود ادامه داده است. امروزه جمعیت آن بیش از 13 میلیون نفر است و همچنان به طور مداوم در حال افزایش است. این شهر همچنان مرکز تجاری و فرهنگی ترکیه است.
لازم به ذکر است که نام کنونی شهر، استانبول از عبارت یونانی εἰς τὴν Πόλιν (با تلفظ ایستیم بولین) به معنای «به سوی شهر» گرفته شده است و در سال ۱۷۷۰ میلادی سلطان مصطفی سوم با ضرب سکههایی که روی آن نام اسلامبول (شهر اسلام) نقش بسته بود، تلاش کرد این نام را فراگیر کند.
موقعیت جغرافیایی استانبول
موقعیت جغرافیایی شهر استانبول و مجاورتش با دریا باعث آب و هوای خاصی در این کلان شهر شده است. استانبول در مجاورت دریای مرمره و در شمال غربی ترکیه واقع شده است. از جنوب با دریای مرمره و از شمال با دریای سیاه احاطه شده است؛ همین امر باعث شده از نظر آب و هوایی، تابستان های گرم و مرطوب و همچنین زمستانهای سرد و بارانی داشته باشد.
استانبول در قسمت اروپایی خود مراکز تجاری و فرهنگی بسیار مهمی را در خود جای داده اما قسمت آسیایی پرجمعیتتر است و حدود یکسوم جمعیت استانبول در قسمت آسیایی زندگی میکنند. در قسمت اروپایی، بخش غربی استانبول و در قسمت آسیایی، بخش شرقی آن قرار گرفته است.
فرهنگ و آداب و رسوم مردم استانبول
فرهنگ یک ملت از تاریخ آن ها و سیر زمانی که طی کردهاند و تلاشهایشان برای همراهی با زمان نشأت میگیرد. استانبول نیز همینگونه است؛ با وجود فراز و نشیبهای تاریخی، جنگهای فراوان و تخریبهای بسیار، هر بار این شهر دوباره ساخته شده و هر بار بهتر از قبل بوده است.
ترکها انسانهای به شدت خونگرم و صمیمی هستند و این نکته در بدو ورود شما به شهر استانبول کاملاً حس میشود. در شهر استانبول شاهد جشنهای بسیار، مهمانیها و گردهماییهایی خواهید بود که به شما این پیغام را میدهد: شما در خانهٔ خودتان هستید.
از طرف دیگر پایبندی به سنتها و رسمها در بین مردم استانبول بسیار پررنگ است. با اینکه این وفاداری به رسمها مانند همه جای جهان در بین نسل جوان کم رنگتر است اما در هر حال شما این رسوم را خیلی واضح در میان مردم استانبول میبینید.
یکی از این رسوم جالب رسم قهوه خانه است. شما در همه جای ترکیه و استانبول قهوه خانههایی را خواهید دید که مردان در آن نشستهاند و در حین نوشیدن چای یا قهوه در مورد مسائل روز صحبت میکنند. زن ها اکثر اوقات در این قهوه خانهها نیستند و حضورشان حتی در قرن 21 نیز در قهوهخانهها عجیب است. این قهوه خانهها مکانهایی برای بیان کردن مسائل و تحلیلهای روز سیاسی و اجتماعی مردان نیز به شمار میآید.
دستدادن و بوسیدن دست افراد پیر و سن بالا از دیگر رسوم ترکهاست؛ به خصوص که برای احترام بیشتر بعد از بوسیدن دست فرد سالخورده دست را روی پیشانی خود به نشانهٔ ادای احترام میگذارند.
در یک کلام، شهر استانبول از جهت فرهنگ مردم شهری جذاب برای سفر و حتی زندگی به حساب میآید.
موقعیت جغرافیایی استانبول
موقعیت جغرافیایی شهر استانبول و مجاورتش با دریا باعث آب و هوای خاصی در این کلان شهر شده است. استانبول در مجاورت دریای مرمره و در شمال غربی ترکیه واقع شده است. از جنوب با دریای مرمره و از شمال با دریای سیاه احاطه شده است؛ همین امر باعث شده از نظر آب و هوایی، تابستان های گرم و مرطوب و همچنین زمستانهای سرد و بارانی داشته باشد.
استانبول در قسمت اروپایی خود مراکز تجاری و فرهنگی بسیار مهمی را در خود جای داده اما قسمت آسیایی پرجمعیتتر است و حدود یکسوم جمعیت استانبول در قسمت آسیایی زندگی میکنند. در قسمت اروپایی، بخش غربی استانبول و در قسمت آسیایی، بخش شرقی آن قرار گرفته است.
فرهنگ و آداب و رسوم مردم استانبول
فرهنگ یک ملت از تاریخ آن ها و سیر زمانی که طی کردهاند و تلاشهایشان برای همراهی با زمان نشأت میگیرد. استانبول نیز همینگونه است؛ با وجود فراز و نشیبهای تاریخی، جنگهای فراوان و تخریبهای بسیار، هر بار این شهر دوباره ساخته شده و هر بار بهتر از قبل بوده است.
ترکها انسانهای به شدت خونگرم و صمیمی هستند و این نکته در بدو ورود شما به شهر استانبول کاملاً حس میشود. در شهر استانبول شاهد جشنهای بسیار، مهمانیها و گردهماییهایی خواهید بود که به شما این پیغام را میدهد: شما در خانهٔ خودتان هستید.
از طرف دیگر پایبندی به سنتها و رسمها در بین مردم استانبول بسیار پررنگ است. با اینکه این وفاداری به رسمها مانند همه جای جهان در بین نسل جوان کم رنگتر است اما در هر حال شما این رسوم را خیلی واضح در میان مردم استانبول میبینید.
یکی از این رسوم جالب رسم قهوه خانه است. شما در همه جای ترکیه و استانبول قهوه خانههایی را خواهید دید که مردان در آن نشستهاند و در حین نوشیدن چای یا قهوه در مورد مسائل روز صحبت میکنند. زن ها اکثر اوقات در این قهوه خانهها نیستند و حضورشان حتی در قرن 21 نیز در قهوهخانهها عجیب است. این قهوه خانهها مکانهایی برای بیان کردن مسائل و تحلیلهای روز سیاسی و اجتماعی مردان نیز به شمار میآید.
دستدادن و بوسیدن دست افراد پیر و سن بالا از دیگر رسوم ترکهاست؛ به خصوص که برای احترام بیشتر بعد از بوسیدن دست فرد سالخورده دست را روی پیشانی خود به نشانهٔ ادای احترام میگذارند.
در یک کلام، شهر استانبول از جهت فرهنگ مردم شهری جذاب برای سفر و حتی زندگی به حساب میآید.
آب و هوای استانبول
ترکیه دارای آب و هواهای متغیری است. از آنجایی که هر قسمت از ترکیه به دریا یا کوه و جنگل راه دارد، بنابراین آب و هوای متغیری دارد. اما به طور کلی استانبول شهری معتدلتر نسبت به شهرهای دیگر ترکیه است.
- بهاری دل انگیز و متعادل دارد که بارانها کمتر هستند؛ در این فصل سال، میانگین دمای 18 تا 27 درجه سانتیگراد را شاهد خواهید بود.
- تابستانی گرم و سوزان دارد که با وجود ساحلهای متعدد، شرجی و مرطوب است. در این فصل سال، میانگین دمای 28 تا 30 درجه سانتیگراد را شاهد خواهید بود.
- روزهای پاییزی در استانبول گاه بارانی، گاه گرم و خشک و گاه بسیار خنک است. در این فصل سال، میانگین دمای 15 تا 23 درجه سانتیگراد را شاهد خواهید بود.
- زمستانی سرد و برفی در استانبول منتظر شماست! در این فصل سال، میانگین دمای 8 تا 12 درجه سانتیگراد را شاهد خواهید بود.
اما استانبول شهری متعادل از جهت آب و هوایی است و کمتر از شهرهای دیگر بارشهای شدید و ناگهانی یا سرما و گرمای عجیب و غریب را در آن شاهد خواهید بود.
آب و هوای استانبول
ترکیه دارای آب و هواهای متغیری است. از آنجایی که هر قسمت از ترکیه به دریا یا کوه و جنگل راه دارد، بنابراین آب و هوای متغیری دارد. اما به طور کلی استانبول شهری معتدلتر نسبت به شهرهای دیگر ترکیه است.
- بهاری دل انگیز و متعادل دارد که بارانها کمتر هستند؛ در این فصل سال، میانگین دمای 18 تا 27 درجه سانتیگراد را شاهد خواهید بود.
- تابستانی گرم و سوزان دارد که با وجود ساحلهای متعدد، شرجی و مرطوب است. در این فصل سال، میانگین دمای 28 تا 30 درجه سانتیگراد را شاهد خواهید بود.
- روزهای پاییزی در استانبول گاه بارانی، گاه گرم و خشک و گاه بسیار خنک است. در این فصل سال، میانگین دمای 15 تا 23 درجه سانتیگراد را شاهد خواهید بود.
- زمستانی سرد و برفی در استانبول منتظر شماست! در این فصل سال، میانگین دمای 8 تا 12 درجه سانتیگراد را شاهد خواهید بود.
اما استانبول شهری متعادل از جهت آب و هوایی است و کمتر از شهرهای دیگر بارشهای شدید و ناگهانی یا سرما و گرمای عجیب و غریب را در آن شاهد خواهید بود.
هزینههای زندگی در استانبول
هرچه یک شهر بزرگتر و پرجمعیتتر باشد، هزینههای زندگی در آن بیشتر میشود؛ البته هزینههای زندگی به درآمد افراد، نحوهٔ مدیریت مالی و سبک زندگی نیز وابسته است.
اصلی ترین و مهم ترین هزینه مربوط به اجاره خانه است؛ هرچه به مرکز شهر نزدیکتر باشید هزینه اجاره و خرید ملک بیشتر است؛ برای مثال در مرکز استانبول، اجاره آپارتمان یک خوابه در حدود 2100 لیر و قیمت خرید هر متر آپارتمان در حدود 3000 لیر است. هر چه از مرکز شهر دورتر شوید این هزینه ها کاهش یافته و حتی به 1300 لیر نیز میرسد.
لازم به ذکر است که اگر در برجها و یا شهرکهای خاصی ساکن باشید، علاوه بر کرایه باید هزینهای برای شارژ ساختمانها نیز بدهید.
برای حمل و نقل در استانبول روشهای متفاوتی وجود دارد؛ اتوبوس، مترو و تاکسی. حدود هزینهٔ بلیت حمل و نقل شما (یک ماهه) میتواند 248 لیر برآورد شود و البته هزینه تاکسیها با توجه به مقصد متفاوت خواهد بود.
با عبور از همه هزینههایی که در بالا گفته شد بحث هزینههای دولتی نیز هست. هزینه آب، برق، گاز، بنزین، تلفن و اینترنت مطرح است که این هزینهها با توجه به مدیریت، تعداد افراد خانواده و درآمد شما متغیر میشود. برای مثال هر لیتر بنزین در استانبول 28 لیر است.
رستورانها و کافههای استانبول از طیف گستردهای برخوردار هستند؛ برخی از این رستورانها لوکس و گران هستند و برخی دیگر از هزینههای کمتری برخوردارند. هزینه رفتن به رستوران و کافه در استانبول مبلغی در حدود 90 تا 300 لیر را با خود به همراه دارد.
به طور کلی میانگین هزینههای زندگی به علاوه ی تفریح برای یک نفر حدود 2500 تا 3000 لیر در ماه است.
دانستنی های استانبول
برخی از دانستنیهایی که ممکن است برای شما جالب باشد:
- در مجمع الجزایر پرنس ورود خودرو ممنوع است و برای فرار از ازدحام شهر میشود به آنجا پناه برد.
- در سال 1930 برای اینکه مردم به نام استانبول خو بگیرند، دولت نامه هایی را که با نام قسطنطنیه بود را ارسال نمیکرد.
- استانبول یا همان Byzantium قدیم، مانند روم بر روی هفت تپه تاسیس گردید.
- بر روی هر یک از 7 تپه استانبول یک مسجد ساخته شده است.
- استانبول تنها شهر در جهان است که در دو قاره حضور دارد.
- شهر استانبول در سال 1502 پرجمعیت ترین شهر دنیا بود.
- مسجد ایاصوفیه در ابتدا کلیسا بود و سپس به مسجد تبدیل شد.
- در سال 2010 استانبول به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا انتخاب شد.
- شاخ طلایی (گلدن هورن) جایی است که قسمت اروپایی استانبول را از قسمت آسیایی جدا می کند.
- بیشترین آثار تاریخی استانبول در منطقه سلطان احمد قرار گرفته است.
- استانبول پایتخت 3 امپراتوری بیزانس، امپراتوری روم و عثمانی بوده است.
- در استانبول بیش از 3113 مسجد وجود دارد.
- سومین متروی قدیمی جهان در استانبول قرار دارد.
- بازار بزرگ استانبول یکی از بزرگترین و قدیمی ترین بازارهای سرپوشیده جهان است.
گوشه به گوشه ی استانبول همانند ورق زدن تاریخ و رسیدن به مدرنیته است! میتوانید در کافهای لوکس یا در سواحل استانبول باشید و با بستن چشمهایتان صدای نبردهای عثمانیان را بشنوید و یا در عمق معماری کلاسیک قدم بزنید، ولی پاهایتان شهری مدرن را لمس کنند.
استانبول شهری شگفت انگیز، به قدمت تاریخ است که میتواند خاطرهای خوش را در تاریخ زندگی شما بر جای بگذارد. خواه این خاطره سفری کوتاه به این شهر رویایی باشد؛ یا برای تحصیل، کار، سرمایه گذاری و در یک کلام اقامت و یک زندگی رویایی باشد!